Kamuoyunda 2-B olarak adlandırılan orman vasfını yitirmiş Hazine arazilerinin satışında son aşamaya gelindi. Hak sahiplerini belirlemek için sahaya inen Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü yetkileri 51 bin hektar alanda çalışmaları tamamladı. Bayındırlık Bakanı Demir, kadastronun ardından arazilerin orman arazileri kapsamı dışına çıkartılacağını açıkladı.
Hükümetin, uzun süreden beri üzerinde çalıştığı ve kamuoyunda 2-B olarak bilinen orman vasfını yitirmiş arazilerinin satışına ilişkin çalışmalarda sona gelindi. Bir önceki Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilen yasa taslağı hükümet torba yasa olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) getirilmişti.
Son anayasa değişikliği ile 2-B’lerin önü tamamen açılmış oldu. 2-B’lerin satışıyla ilgili bilgi veren Bayındırlık Bakanı Mustafa Demir, 2-B arazilerinin satışının mümkün olması için başlatılan kadastro çalışmalarının son aşamaya geldiğini açıkladı. Arazilerle ilgili iki tür işlem yapıldığını belirten Bakan Demir, 2-B kapsamına alınan arazilerin fiili kullanım durumuna göre kadastrolarının yapıldığını söyledi. Fiili kullanım durumuna göre kadastroya tabi tutularak tescili yapılmış olan 2-B arazileri üzerine ise güncelleme çalışması yapıldığını açıklayan Demir, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün yasalara uygun olarak 2-B arazileri ile ilgili kadastro ve güncelleme çalışmalarını sürdürdüğünü ifade etti.
Kadastro çalışmaları tamamlandı
2-B alanlarının güncelleme çalışmalarının Maliye Bakanlığı’nın talebi üzerine yapıldığını ifade eden Demir, 51 bin 192 hektarlık alan üzerindeki kadastro çalışmalarının tamamlandığını açıkladı. Kadastro çalışmaları tamamlanmasının ardından Çevre ve Orman Bakanlığı bu arazileri ‘orman arazileri’ kapsamı dışına çıkartacak. Maliye Bakanlığı da hazine arazisi olarak tescil edilecek bu arazileri öncelikle hak sahiplerine satacak. Bakanlık 2-B’lerin satışında herhangi bir gelir hedefi koymadı. Ancak arazilerin rayiç bedel üzerinden satılacağı belirtildi. Hak sahibi kabul edilmek için kişinin söz konusu taşınmazı, kadastro çalışmasının tamamlandığı tarih itibariyle geriye dönük olarak 5 yıl kullanmış olma şartı aranacak.
TOKİ’ye devredilebilecek
Yaklaşık 4 yıldır tartışılan 2-B arazilerinin satışına ilişkin yasa taslağı konusunda çalışmalar Maliye Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün bünyesinde yer aldığı Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından yürütülüyor
Daha önce hazırlanan taslakta Maliye Bakanlığı tasarrufuna geçen ve üzerinde yapılaşma olan taşınmazlardan 400 metrekareye kadar olanların tamamı, üzerindeki yapılar bu miktardan fazla ise yapının oturduğu kadar alanın satışına imkan tanınmıştı. Yeni düzenlemede 400 metrekarelik sınır kaldırıldı.
Belediye mücavir alan sınırları dışında kalan, 100 dönüme kadarki tarım arazileri de, sulu-kuru ayrımı yapılmaksızın hak sahiplerine doğrudan satılabilecek. Tarım arazileri dışında kalan, üzerinde yapılaşma bulunan ve Maliye Bakanlığınca uygun görülen taşınmazlar, Toplu Konut İdaresi’ne (TOKİ), büyükşehir belediyelerine ve ilçe belediyelerine kentsel dönüşüm projeleri gerçekleştirmek üzere devredilebilecek.
Yetki Maliye Bakanlığı’nda
2-B’lerin satışını Maliye Bakanlığı koordine edecek. 2-B’leri satın almak isteyen hak sahipleri, bir ay içinde başvuracak. Taslakta yer alan bu süre, gerek görülmesi halinde uzatılabilecek. Başvurular, illerde defterdarlıklara, ilçelerde ise mal müdürlüklerine yapılacak.
2-B arazilerini almak isteyen hak sahiplerinden müracaatları sırasında, satış tutarından mahsup edilmek üzere 10 bin liraya kadar başvuru bedeli alınacak. Söz konusu bedel, bölgeler, iller, ilçeler ve arazinin konuma göre farklılık gösterecek. Bu çerçevede Kanunun yayımlanmasından sonra Maliye Bakanlığı’nca başvuru bedellerine ilişkin bir Tebliğ yayımlanacak.Orman Genel Müdürlüğünce uygun görülen yerler, yeniden ağaçlandırılmak üzere bu kuruma tahsis edilecek. Taslağa göre, ”orman içi köyler halkının nakledilmesi sonucu boşaltılan orman içindeki arazi, yapı ve tesis yerleri Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından öncelikle projelendirilecek ve devlet ormanı olarak ağaçlandırılacak”
Rayiç bedel üzerinden satılacak
2-B’ler rayiç bedelleri üzerinden satılacak. Rayiç bedellerinin belirlenmesinde Hazine taşınmazlarının satışındaki kurallar geçerli olacak. Bu çerçevede il ve ilçelerdeki takdir komisyonları, hak sahiplerine satılacak 2-B alanlarıyla ilgili değer tespitinde bulunacak.
2-B arazilerinin üzerinde çok katlı yapıların bulunması halinde, önce zeminin değeri belirlenecek daha sonra daire başına düşen hisse tutarı hesaplanacak. Böylece bu durumdaki hak sahiplerine hisseli satış yapılacak.
2-B’lerin satışı da, Hazine taşınmazlarının satışına ilişkin esaslara tabi olacak. Ancak Hazine taşınmazlarının bedellerinin ödenmesindeki 2 yıllık taksit süresi, 2-B arazileri için 4 yıl olarak uygulanacak. Hak sahipleri isterlerse bedeli peşin, isterlerse de faiziyle 4 yıl taksitle ödeyebilecek. 2-B’lerin satışından elde edilen gelirler, orman köylüsünün kalkındırılması, orman köylüsünün nakli ve yeni orman alanlarının ıslahı için kullanılacak.
Toplam büyüklüğü 473,5 bin hektar
• Yeni bir yasa taslağı ile değerlendirilmesi çalışmaları süren 2-B arazileri, Türkiye genelinde 473,5 bin hektarlık bir alanı kaplıyor.
• Bu alan Lüksemburg’un 2, KKTC’nin 1,5, Hong Kong’un da 5 katı bir alanı kaplıyor.
• 2-B’lerden üzerinde yerleşim yeri bulunan ve hak sahiplerine satılması planlanan bölüm de, 22 bin 254 hektar olarak hesaplanıyor.
• Devletin resmi verilerinde 2-B arazilerinin toplam büyüklüğü 473 bin 419 hektar olarak yer alıyor.
• 2-B’lerin en fazla olduğu il de Antalya olarak belirleniyor. Bu ilde orman vasfını kaybetmiş araziler 45 bin 548 hektarlık bir alana yayılıyor. Antalya’yı 39 bin 287 hektar ile Mersin, 34 bin 887 hektar ile de Balıkesir izliyor.
• Ankara’daki 2-B arazi miktarı 31 bin 706 hektarı, Sakarya’da 29 bin 643 hektarı buluyor. 2-B’ler İstanbul’da 18 bin 233 hektar, İzmir’de ise 14 bin 772 hektarlık bir alanı kaplıyor.
• 2-B’lerin yoğun olduğu diğer iller de Muğla, Bolu ve Samsun olarak belirleniyor. İstanbul’un yüzde 3,4’ünü 2-B’ler oluşturuyor.
• Orman özelliğini yitirmiş arazilerin 22 bin 233 hektarlık bölümü üzerinde yerleşim yerleri bulunuyor. Bunların arasında İstanbul’un Beykoz, Şişli, Sarıyer, Sultanbeyli ve Çekmeköy, Muğla’nın Bodrum, Marmaris, Fethiye ve Dalaman, Mersin’in Anamur, Sakarya’nın Karasu ve Sapanca, İzmir’in ise Bornova, Karaburun, Ödemiş, Buca ve Güzelbahçe ilçeleri dikkat çekiyor. Bu ilçelerde 2-B arazileri üzerinde lüks sitelerin de yer aldığı belirtiliyor.
• 2-B arazilerinin yüzde 4,7’sini oluşturan yerleşim yerlerinin 6 bin 624 hektarı üzerinde ilçe, 8 bin 514 hektarı üzerinde belde, 7 bin 35 hektarı üzerinde de köyler yer alıyor.
Satışı düşünülen 2-B arazileri de yerleşim yerleri üzerinde bulunuyor. Bu arazilerin toplam büyüklüğü de 22 bin 254 hektar olarak hesaplanıyor.