Kış gelince, kapı-pencere de kapanıyor. Evin içinde geçirilen zamanlar arttıkça, insanın bir değişiklik yapası geliyor. Dekorasyonda yapılacak en ufak ama bir o kadar da mutluluk verici değişiklik, evinizi kışlık bitkilerle donatmak. Ancak kış mevsimi, her bitki için uygun değil. Pek çok bitki kışın bir dinlenme sürecine giriyor ve hem çiçekleri, hem de yaprakları düşüyor. Hem kışın bakması kolay, hem de bu karamsar günlerde evinizi şenlendirecek, çiçekli bitkiler hangileri olmalı?
Kasımpatı, açelya, sardunya, çuha ve hercai menekşe kışın çiçekli kalırken, orkide ve kasımpatının çiçekleri düşebiliyor. Bambu çiçeksiz bir bitki, ama yaz kış dekoratif kullanım için ideal. Ama iyi bakıldığında çiçekleri şubat aylarına kadar üzerlerinde kalabiliyor. Çuha, hercai menekşe, sardunya, kasımpatı ve bambu gibi ufak bitkilerin fiyatları 6 TL’den başlıyor. Sıklamen ve açelyanın fiyatları ise 15 TL’den başlıyor.
Kışın yetiştirilen bitkilerde nelere dikkat edilmeli?
İstanbul Çiçekçiler Esnaf Odası Başkanı Yunis Erdoğan, gübre ve vitamin kullanımı konusunda sıkıntı çektiklerini ifade ediyor. “Bazı müşterilerimiz 1 kap vitamin kullanımını tavsiye ettiğimiz halde, 2 kap kullanabiliyorlar. Bu da bitkilerin yanmasına sebep oluyor. Bu yüzden artık vitamin ve gübre kullanımıyla ilgili tavsiyede bulunmuyoruz,” diyen Erdoğan’a göre, bitkilere takviye yapmadan önce çiçekçilere değil, ziraat mühendislerine danışılması gerekiyor.
– Marketlerden alınan toprakların asit-vitamin dengesi, gübresi ve bakterilere karşı ilaçlanması her zaman yeterli olmayabilir. Bu yüzden toprak alırken çiçekçileri tercih etmeye çalışın.
– Çiçeğinizin nasıl ortamları sevdiğini mutlaka öğrenin. Eğer dolaylı ışıktan yararlanan bir çiçekse, kesinlikle cam önüne koymayın. Serin ve nemli ortamda yetişen bir çiçekse, o zaman mutfağa koyabilirsiniz.
– Çiçeklerinize mümkün olduğunca temiz su vermeye çalışın, musluk suyu ya da klorlu su kullanmayın. Eğer başka çareniz yoksa, suyu en az 1 gün bekleterek dinlendirin. Böylece içindeki klor uçmuş olur.
– Kışın az su isteyen çiçeklerinizin suyunu, topraktaki nemden anlayabilirsiniz. Parmağınızla toprağa bastırdığınızda toprak ıslaksa, o zaman su vermeyin.
– Mutfağınız çiçekleriniz için uygun bir yer olabilir. Menekşe ve açelya gibi hem nem, hem ışık, hem de serin bir ortam isteyen bitkilerinizi mutfağınızdaki ışık alan yerlere koyabilirsiniz. Mutfak aynı zamanda, doğrudan ışık istemeyen, ama neme ihtiyaç duyan orkideleriniz için de ideal.
– Bitkilerin yapraklarını temizlemek, bitkinin gereksinim duyduğu ışık, nem ve karbondioksit alımını kolaylaştıran bir yöntem. Hem tozdan arınmaları hem de daha parlak görünmeleri için, temizleyeceğiniz suya biraz zeytinyağı katabilirsiniz. Küçük yapraklı bitkiler için ılık su, büyük yapraklılar için ıslak bez veya sünger, tüylü yapraklılar için ise kuru bir fırça kullanabilirsiniz.
Kış için bakımı kolay bitkiler hangileri?
Çuha: Ocak-şubat ayında çiçeklenen çuhalar, düzgün bakılırsa mayısa kadar çiçekli kalıyor. Bu bitkinin nemli kalması çok önemli; aşırı sulama yapınca hemen çürüyor. Işıklı ortam seviyor ama direk günışığında kalmamalı. 15-16 dereceden sıcak yerlerde kalmamalı. Bu yüzden evin serin yerlerinde ya da balkonda tutulmalı, kalorifer ve sobanın olduğu kuru odalarda tutulmamalı. Havadar ortamlarda, bahçede ya da balkonda büyütülmeli.
Açelya: Soğuğu sevse de, kış boyu çiçekli kalan açelyaların ayazdan korunması gerekir. Açelyaları balkonda, ayazdan ve direkt güneş ışığından korunaklı, kuytu yerlere koymak gerekir. Eğer çok soğuk bir yerde yaşıyorsanız, saksının donmasını engellemek için saksının etrafını bez veya köpükle sarabilirsiniz. Açelyanın toprağı asitli ve kireçsiz, saksısı ise geniş ve kısa olmalıdır. Ayrıca kireçsiz su vermeye de özen gösterin.
Hercai menekşe: Eylül ayında açmaya başlayıp hazirana kadar dayanabilir. Serin, 15-25 derece arası koşullarda daha sağlıklı büyür. Bununla beraber çok sert geçmediği sürede kış koşullarına da dayanabilir. Yaza kadar 30 santime uzayabilen, sarkma eğilimi olan menekşe, solmaya başlayan çiçeklerini elle kopardığınızda tekrar açar.
Sıklamen: Hem evin içinde, hem de dış mekanda yetişebilen sıklamen, kışları 5 dereceye kadar soğuk koşullarda yetişebilir. Balkonunuzda 4 saatten fazla güneş almayan, bol ışıklı cam önüne yerleştirin. Aşırı soğuk, uzun süreli don yapmadıkça bitkiyi etkilemez. Asla su verirken çiçekleri ıslatmayın. 6 santimetreye kadar büyüyebilen çiçekler, kuytu alanda üzerine dökülen sudan buruşabilir. Eğer bahçenize dikmek istiyorsanız, bahçenizde kışın yaprağını döken ağaçların altlarını tercih edin.
Kasımpatı: İsmini kasım ayından alan kasımpatları, kasım ayında çiçek açan en gözde kış bitkilerinden. İyi bakılırsa, son bahardan bahara kadar çiçekleri üzerinde kalabiliyor. Serin havadan hoşlanan kasımpatının gündüz 18 ila 21 derece arası bir ortamda olması gerekir.
Antoryum: Hep yapraklı kalan bu iç mekan bitkisi, doğrudan güneş ışığını sevmez. Salonunuzda doğrudan ışık almayan bir yerde durması daha yararlıdır. Güneş ışığını gören kısımları ışığa doğru bir eğilimde bulunur. Bunu engellemek için arada sırada çiçeğin yönünü değiştirmelisiniz. Kışın 12 dereceden yüksek serin ortamlarda bulundurulmalı, çok az sulanmalıdır. Genellikle yaz aylarında çiçek açar ve çiçeklerini kış aylarına doğru dökerek bir dinlenme sürecine girer.
Sardunya: Dolaylı ışıktan yararlanan sardunyanın, çok fazla soğuk ve sıcak ortamlarda kalmaması gerekir. Sardunyanın bulunduğu ortam 11-12 derecenin altına düşmemelidir. Kış aylarında bitki aşırı soğuktan korunmalı, kesinlikle susuz bırakılmamalıdır. Suladıktan sonra saksının altındaki tabakta su kalmamasına özen gösterin. Verdiğiniz suyun musluk suyu olmasındansa, oda sıcaklığında içme suyu olmasına dikkat edin. Kışın aynı saksıda kalmasının bir zararı yok ama, saksının çok yüksek olmamasına dikkat edin.
Orkide: Herkesin çok hevesle alıp çiçeği düşünce hüsrana uğradığı orkidelerin bakımı aslında oldukça kolay. Kışın yaklaşık 2 ay kadar bir dinlenme sürecine giren orkidelerin, sonbahardan itibaren çiçeklerinin düşmesi normal. Çiçekler solup düştükten sonra, çiçeği taşıyan dalı bitkiye zarar vermeden kesin. 6-9 ay içinde tekrar çiçek açacaktır. Orkidelere sadece haftada 1 kez, çok az su vermek gerekir. Kesinlikle çiçeklerine su püskürtmeyin ve çiçeklerine el sürmeyin. Bitki 18-22 derece sıcaklıkta yetişir ve normal toprakta büyüyemez. Ayrıca orkidelerin şeffaf bir saksıda kalması, mümkünse köklerinin suya temas etmemesi gerekir.
Bambu: Haftada bir kez suyunun değiştirilmesi dışında nerdeyse hiçbir bakıma ihtiyaç duymayan bambu, çoğunlukla dekoratif olarak tercih ediliyor. Her ne kadar bol güneş ışığına ihtiyaç duysa da, yapay ışıklar da büyümesine yardımcı oluyor. Sıcaklık 10 dereceden az olmadığı sürece, her türlü rüzgarsız ortamda büyüyebiliyor.
Bitkilerin fiyatları
Siklamen: 15-30 lira (boyuna göre)
Açelya: 15-300 lira (boyuna ve ebatına göre)
Kasımpatı: 6-50 lira (ithal/yerli olmasına, boyuna göre)
Antoryum: 35-200 lira (boyuna göre)
Sardunya: 6-25 lira (saksı boyuna göre)
Hercai menekşe: 6-12 lira (ithal/yerli farkı)
Çuha: 3-8 lira
Orkide: Tek gövdeli 65 lira, ekstra büyük 175 lira (gövde ve çiçek sayısına göre değişiyor)
Bambu: 6-15 lira