Konut kredisi faiz oranları 5 yıl vadede 32 baz puan, 10 yıl vadede ise 33 baz puana kadar arttı. 10 yıl vadeli 100 bin TL kredi çeken vatandaşın toplam faiz yükü 22 bin 500 TL arttı.
Merkez Bankası’nın banka kredi hacmini azaltıcı önlemleri yetmeyince Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) araya girdi ve tüketici kredisi karşılıklarını artırdı. BDDK’nın kararının ardından bankalar iki aydır artırdıkları faizleri geçen hafta bir kez daha artırdılar.
Çok değil 1 ay önce neredeyse bütün bankalarda aylık yüzde 1’in altında olan konut kredisi aylık fazileri yüzde 1’in üzerine fırladı. Beş yıllık vadede 32, 10 yıllık vadede 33 baz puan birden faiz artıran banka bulunurken, 5 yıllık vadede ortalama artışı 8 baz puan seviyelerinde oldu. Bankaların faiz artışı hiç kuşkusuz konut satın alacak vatandaşları olumsuz etkiledi. Çünkü konut kredisi miktarı diğer kredilere göre çok daha yüksek.
KONUT TALEBİ ERTELENDİ
Örneğin 100 bin liralık ve 10 yıl vadeli konut kredisi alacak olan vatandaşlar 2 ay önce aylık yüzde 0.87 faiz oranıyla bin 345 lira taksit öderken bu tutar artık bin 533 lira olacak. Çünkü 10 yıllık kredi faizi ortalama yüzde 1.14 seviyelerine yükseldi. Vatandaşın cebinden çıkan aylık faiz farkı 188 lira, 10 yıl sonunda da ödenen faiz farkı 22 bin 500 lirayı bulacak. Konut kredisi faiz oranlarındaki artış vatandaşın konut satın alma düşüncesini de erteledi. ING Mortgage Barometre’nin Mayıs 2011 dönemi sonuçlarına göre, gelecekte konut almayı düşünen ve şu anda konut alma konusunda kararsız olan kişilerin nisan ayında yüzde 67’si, mayıs ayında ise yüzde 68’i faiz oranlarının artması ile konut alım kararını ertelediklerini belirtti. ING Bank’ın İstanbul Bilgi Üniversitesi ve IPSOS işbirliğinde gerçekleştirdiği ING Mortgage Barometre’nin Mayıs 2011 dönemi sonuçlarına göre, mevcut piyasa koşullarının konut alımına uygun olduğunu düşünenlerin oranı nisan ayında yüzde 42 iken, mayıs ayında bu oran yüzde 41 olarak gerçekleşti. Gelecekte konut satın alma eğilimi mayıs ayında yüzde 53 olarak ölçülürken, bu oran nisan ayında yüzde 55 düzeyindeydi. Gelecekte konut almayı düşünen ve şu anda konut alma konusunda kararsız olan kişilerin nisan ayında yüzde 67’si, mayıs ayında ise yüzde 68’i faiz oranlarının artması ile konut alım kararını ertelediklerini belirtti. Faizlerdeki artış ile konut alım kararını erteleyecek kişilerin nisan ayında yüzde 43’ü, mayıs ayında ise yüzde 41’i konut alım kararını bir yıla kadar erteledi.
Konut alımını iki yıl ve üzeri ertelediklerini söyleyenlerin oranı nisan ayında yüzde 57, mayıs ayında ise yüzde 59 olarak gerçekleşti. Araştırma son faiz artışından önce yapıldığı için önümüzdeki dönemde konut alımı kararını erteleyenlerin oranının daha da artması kaçınılmaz
Öne çekilen konut talebi doydu
ING Bank Ekonomisti Muhammet Mercan, sonuçlara ilişkin değerlendirmesinde, “Piyasa koşullarının uygun olduğunu düşünmelerine rağmen, tüketicilerin kısa vadede konut alma tercihinden uzaklaşma eğilimini sürdürmeleri; Merkez Bankası’nın izlediği sıkılaştırıcı para politikası ve dış gelişmelerin yansımasıyla faizlerin dipten dönmeye başladığı geçtiğimiz aylarda, bu eğilimin süreceği düşüncesiyle öne çekilen konut talebinin belli bir doygunluğa ulaşmaya başladığının işareti sayılabilir” dedi.
Alırken ana kaynak yüzde 66 ile kredi
Barometre sonuçlarına göre, konut satın alınırken kullanılacak kaynakların başında yüzde 66 oranı ile kredi kullanımı geliyor. Bu oranın ocak ayında yüzde 57, şubat ayında da yüzde 59 olduğu göz önüne alındığında, banka kredisine olan talepte artış gözleniyor. Çalışmaya katılan tüketiciler, mayıs ayında krediye aylık ödenebilecek ortalama taksit tutarının 1.028
lira olduğunu belirtti. Bu tutarda bir önceki ay olan nisan ayına göre göreceli olarak çok az bir düşüş gözleniyor.
ALIRKEN TERCİH SIFIR DAİRE
Ortalama olarak 75 aylık vade ile ev kredisi tercih edilirken, alınması düşünülen ev fiyatı için ortalama 105 bin lira ayrılıyor. Tüketiciler konut tercihlerini sıfır daireden yana kullanıyor.
Sefer Yüksel / HT Ekonomi